بیماری‌های گوارشی

Icon

این مقاله توسط متخصصان وی کلینیک تایید شده است.

رفلاکس معده به مری (GERD)، اسهال و سرطان روده بزرگ (سرطان کولورکتال) نمونه هایی از بیماری‌های گوارشی هستند. در برخی از بیماری‌ها حین معاینه بیمار، هیچ مشکلی در دستگاه گوارش دیده نمی‌شود اما در عین حال علائمی از بیماری دیده می شود. با این حال در بیماری‌های دیگر علاوه بر وجود علائم، بی نظمی هایی نیز در دستگاه گوارش مشاهده می شود. بیشتر بیماری‌های دستگاه گوارش قابل پیشگیری یا درمان هستند.

بیماری‌های گوارشی چه هستند؟

این بیماری‌ها بر دستگاه گوارشی، از دهان تا مقعد، اثر می گذارند. این تاثیرات به دو صورت عملکردی و ساختاری است. برخی از نمونه ها عبارتند از تهوع، استفراغ، مسمومیت غذایی، عدم تحمل لاکتوز و اسهال.

بیماری‌های عملکردی دستگاه گوارش چیست؟

بیماری‌های عملکردی آن دسته از بیماری‌هایی هستند که در آنها دستگاه گوارش در هنگام معاینه، طبیعی به نظر می رسد اما به درستی عمل نمی کند. آنها شایع ترین مشکلاتی هستند که بر دستگاه گوارش (از جمله روده بزرگ و راست روده) تأثیر می گذارند. یبوست، سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، حالت تهوع، مسمومیت غذایی، گاز، نفخ، رفلاکس معده به مری (GERD) و اسهال نمونه های رایجی از آن ها هستند.

ممکن است عوامل زیادی دستگاه گوارش و حرکت آن را بر هم بزند، از جمله:

  • داشتن رژیم غذایی کم فیبر.
  • فعالیت و ورزش ناکافی
  • سفر کردن یا تغییرات دیگری در روال زندگی.
  • خوردن مقادیر زیاد لبنیات.
  • استرس
  • مقاومت در برابر میل به دفع که احتمالاً به دلیل مشکل هموروئید پیش آمده است.
  • استفاده بیش از حد از داروهای ضد اسهال که به مرور زمان حرکات ماهیچه های روده (موتیلیتی) را ضعیف می کنند.
  • مصرف داروهای ضد اسید حاوی کلسیم یا آلومینیوم.
  • مصرف برخی داروها (به ویژه داروهای ضد افسردگی، قرص های آهن و داروهای مسکن قوی مانند مواد مخدر).
  • بارداری.

بیماری‌های ساختاری دستگاه گوارش چیست؟

در بیماری‌های ساختاری دستگاه گوارش روده شما در معاینه، غیر طبیعی به نظر می رسد و به درستی کار نمی کند. گاهی اوقات، ناهنجاری ساختاری باید با جراحی برطرف شوند. نمونه های رایج بیماری‌های ساختاری دستگاه گوارش شامل تنگی ها، هموروئید، بیماری دیورتیکولار، پولیپ روده بزرگ، سرطان روده بزرگ و بیماری التهابی روده است.

بیشتر بخوانید – پیش‌گیری از بیماری‌های گوارشی

یبوست

یکی از انواع بیماری‌های گوارشی یبوست است که یک مشکل عملکردی است، اجابت مزاج (یا دفع مدفوع) را برای شما سخت می کند، مدفوع با دفعات کم (کمتر از سه بار در هفته) یا ناقص انجام می شود. یبوست معمولاً به دلیل کمبود مصرف مواد غذایی سبوس و فیبردار یا اختلال در برنامه معمولی یا رژیم غذایی شما ایجاد می شود.

یبوست باعث می شود در حین اجابت مزاج مجبور به زور زدن شوید. همچنین ممکن است باعث دفع مدفوع به صورت تکه های کوچک و سفت و گاهی اوقات باعث مشکلات مقعدی مانند شقاق و هموروئید شود. ندرت پیش می آید که یبوست نشانه یک بیماری جدی تری باشد.

شما می توانید یبوست خود را با رعایت موارد زیر درمان کنید:

  • مصرف مقدار فیبر و آب را در رژیم غذایی خود افزایش دهید.
  • به طور منظم ورزش کنید و شدت تمرینات خود را در حد تحمل افزایش دهید.
  • در هنگام اضطرار حتما اجابت مزاج داشته باشید (مقاومت در برابر اضطرار باعث یبوست می شود).

در صورتی که این روش های درمانی موثر واقع نشد، می توان از ملین ها استفاده کرد. توجه داشته باشید که باید غربالگری سرطان روده شما به روز باشد. همیشه از دستورالعمل های داروی ملین و توصیه های پزشک خود پیروی کنید.

سندرم روده تحریک پذیر (IBS)

سندرم روده تحریک پذیر (همچنین به آن کولون اسپاستیک، کولون تحریک پذیر، IBS یا معده عصبی نیز می گویند) یک وضعیت عملکردی است که در آن عضله روده بزرگ شما بیشتر یا کمتر از حالت عادی منقبض می شود. بعضی از غذاها، داروها و استرس عاطفی، برخی از عواملی هستند که می توانند باعث تحریک روده شوند.

علائم روده تحریک پذیر عبارتند از:

  • درد و گرفتگی شکم.
  • گاز اضافی
  • نفخ.
  • تغییر در عادات اجابت مزاج مانند مدفوع سفت تر، شل تر یا فوری تر از حد معمول.
  • یبوست متناوب و اسهال.

درمان آن شامل:

  • اجتناب از مصرف بیش از حد کافئین
  • افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی
  • بررسی رژیم غذایی خود و یافتن غذاهایی که باعث تحریک روده شما می شوند (و اجتناب از مصرف آن ها).
  • به حداقل رساندن استرس یا یادگیری روش های مختلف برای مقابله با استرس.
  • مصرف داروهایی که توسط پزشک شما تجویز شده است.
  • اجتناب از کم آبی، و نوشیدن میزان کافی آب در طول روز.
  • استراحت و خواب با کیفیت بالا.

هموروئید یا بواسیر

هموروئید رگ های گشاد شده در کانال مقعدی است و یک بیماری ساختاری به حساب می آید. آنها عروق خونی متورمی هستند که دهانه مقعد شما را می پوشانند و به دلیل فشار زیاد مزمن ناشی از زور زدن در طول اجابت مزاج، اسهال مداوم یا بارداری ایجاد می شوند. دو نوع هموروئید وجود دارد: داخلی و خارجی.

هموروئید داخلی

هموروئید داخلی، رگ های خونی در قسمت داخلی دهانه مقعد شما هستند که وقتی در اثر زور زدن به داخل مقعد می‌افتند، تحریک می‌شوند و شروع به خونریزی می‌کنند. در نهایت، هموروئید داخلی می تواند به اندازه ای پایین بیفتد که از مقعد بیرون بیاید ( دچار پرولاپس می شود).

درمان آن بصورت زیر انجام می شود:

  • عادات روده باید بهبود داده شوند (مانند جلوگیری از یبوست، زور نزدن در حین اجابت مزاج و اجابت مزاج در هنگام اضطرار).
  • پزشک با بستن باندهای لیگاسیون پلاستیکی رگ ها را از بین می برد
  • پزشک شما آنها را با جراحی خارج می کند. جراحی فقط برای تعداد کمی از افراد مبتلا به هموروئید بسیار بزرگ، دردناک و مقاوم و ماندگار مورد نیاز است.
  • درمان با لیزر و بدون درد و خونریزی انجام می شود.

هموروئید خارجی

هموروئید خارجی سیاهرگ هایی هستند که درست زیر پوست در قسمت بیرونی مقعد قرار دارند. گاهی اوقات پس از زور زدن، سیاهرگ های هموروئیدی خارجی می ترکند و لخته خون زیر پوست ایجاد می شود. به این وضعیت بسیار دردناک پایلز (بواسیر) می گویند.

درمان آن شامل برداشتن لخته و ورید تحت بی حسی موضعی و یا برداشتن خود هموروئید است.

فیشر مقعد (شقاق)

فیشر مقعد، شکاف یا ترک در دهانه مقعد شما بوده و یک بیماری ساختاری است. شایع ترین علت شقاق مقعدی دفع مدفوع بسیار سفت یا آبکی است. ترک در پوشش مخاطی مقعد، عضلات زیرینی را که عبور مدفوع از مقعد و خارج از بدن را کنترل می کنند، آشکار می کند. شقاق مقعدی یکی از دردناک ترین مشکلات است زیرا ماهیچه ها در معرض مدفوع یا هوا تحریک می شوند و منجر به درد سوزشی شدید، خونریزی یا اسپاسم پس از اجابت مزاج می شود.

درمان اولیه برای شقاق مقعدی شامل استفاده از داروهای ضد درد، مصرف غذاهای فیبر دار برای کاهش مدفوع حجیم و بزرگ و حمام سیتز (نشستن در چند اینچ آب گرم) است. اگر این درمان ها درد شما را تسکین ندهد، ممکن است برای ترمیم عضله اسفنکتر به جراحی نیاز باشد.

آبسه اطراف مقعدی یا همان آبسه پری آنال (پری رکتال)

آبسه پری آنال نیز بیماری ساختاری است و زمانی رخ می دهد که غدد ریز مقعدی که به قسمت داخلی مقعد باز می شوند مسدود شوند و باکتری های همیشه موجود در این غدد باعث عفونت شوند. در پی ایجاد چرک، آبسه ایجاد می شود. درمان آن نیز شامل تخلیه آبسه، معمولاً تحت بی‌حسی موضعی، در مطب پزشک است.

فیستول مقعدی

فیستول مقعدی باز هم یک بیماری ساختاری دیگر است که در اصل مجرایی غیر طبیعی است که، اغلب به دنبال تخلیه آبسه، از کانال مقعد به سوراخی در پوست، در نزدیکی دهانه مقعد، ادامه دارد. مواد زائد بدن که از طریق کانال مقعدی شما عبور می کند بوسیله این کانال کوچک منحرف می شود و از طریق پوست خارج می شوند و باعث خارش و تحریک می شوند. فیستول همچنین باعث تخلیه، درد و خونریزی می شود. به ندرت پیش می آید که این بیماری خود به خود بهبود یابد. معمولاً برای تخلیه آبسه و بستن فیستول به جراحی نیاز است.

سایر عفونت های پری آنال

بیماری ساختاری دیگری وجود دارد که در نتیجه آن گاهی اوقات غدد پوستی نزدیک مقعد عفونی می‌شوند و نیاز به تخلیه دارند. درست در پشت مقعد، آبسه‌هایی می‌توانند تشکیل شوند که حاوی یک دسته کوچک مو در پشت لگن هستند (به نام کیست پیلونیدال).

همچنین بیماری‌های مقاربتی که می توانند بر مقعد تأثیر بگذارند عبارتند از زگیل مقعدی، تبخال، ایدز، کلامیدیا و سوزاک.

بیماری دیورتیکولار

بیماری ساختاری دیورتیکولوز وجود فتق و بیرون زدگی های کوچک (دیورتیکول) در دیواره عضلانی روده بزرگ است که در نواحی ضعیف روده ایجاد می شود. آنها معمولاً در کولون سیگموئید، ناحیه پرفشار پایین روده بزرگ، رخ می دهند.

بیماری دیورتیکولار بسیار شایع بوده و در 10 درصد افراد بالای 40 سال و در 50 درصد افراد بالای 60 سال در جوامع غربی رخ می دهد و  اغلب به دلیل مصرف کم مواد سبوس و فیبر دار در رژیم غذایی ایجاد می شود. دیورتیکولوز گاهی اوقات می تواند به دیورتیکولیت تبدیل شود.

عوارض بیماری دیورتیکول در حدود 10 درصد از افراد مبتلا به بیرون زدگی رخ می دهد که شامل عفونت یا التهاب (دیورتیکولیت)، خونریزی و انسداد هستند. درمان دیورتیکولیت شامل درمان یبوست و گاهی اوقات و در صورت شدید بودن، مصرف آنتی بیوتیک است. جراحی با برداشتن بخش درگیر روده بزرگ و به عنوان آخرین راه حل در افرادی که عوارض قابل توجهی دارند، صورت می گیرد.

پولیپ روده بزرگ و سرطان

هر ساله، 130000 آمریکایی به سرطان روده بزرگ، دومین نوع شایع سرطان در ایالات متحده، مبتلا می شوند. خوشبختانه با پیشرفت هایی که در زمینه تشخیص و درمان به موقع انجام شده است، سرطان کولورکتال یکی از قابل درمان ترین انواع این بیماری است. با استفاده از انواع تست های غربالگری، می توان از مدت ها قبل از بروز علائم، از بیماری پیشگیری و سپس تشخیص و درمان کرد.

اهمیت غربالگری

تقریباً همه سرطان‌های روده بزرگ به صورت پولیپ، رشد خوش‌خیم (غیر سرطانی) در بافت‌های پوشاننده روده بزرگ و راست روده شروع می‌شوند. سرطان زمانی ایجاد می‌شود که این پولیپ‌ها رشد کنند و سلول‌های غیرطبیعی ایجاد شده و شروع به حمله به بافت اطراف کنند. برداشتن پولیپ ها می تواند از پیشرفت سرطان روده بزرگ جلوگیری کند. تقریباً تمام پولیپ‌های پیش سرطانی را می‌توان بدون درد با استفاده از یک لوله منعطف، با منبع روشنایی در نوک آن، به نام کولونوسکوپ برداشت. اگر سرطان روده بزرگ در مراحل اولیه تشخیص داده نشود، می تواند در سراسر بدن پخش شود. سرطان پیشرفته تر به تکنیک های جراحی پیچیده تری نیاز دارد.

از آنجا که اکثر اشکال اولیه سرطان کولورکتال علائمی ایجاد نمی کنند، غربالگری بسیار مهم است. در زمان ظاهر شدن علایم ممکن است سرطان کاملاً پیشرفته باشد. این علائم شامل وجود خون بر روی مدفوع یا مخلوط با آن، تغییر در عادات طبیعی روده، باریک شدن مدفوع، درد شکم، کاهش وزن یا خستگی مداوم است.

اکثر موارد سرطان کولورکتال به یکی از چهار روش زیر شناسایی می شود:

  • با غربالگری افراد در معرض خطر متوسط ​​سرطان کولورکتال، که از سن 45 سالگی شروع می شود.
  • با غربالگری افراد در معرض خطر بالاتر سرطان روده بزرگ (به عنوان مثال، کسانی که سابقه خانوادگی یا سابقه شخصی پولیپ یا سرطان روده بزرگ دارند).
  • با بررسی روده در بیماران مبتلا به علائم.
  • تشخیص اتفاقی سرطان در یک معاینه معمولی.

تشخیص زودهنگام بهترین شانس برای درمان است.

کولیت

بیماری است که باعث التهاب روده می شود و انواع مختلفی از آن وجود دارد که شامل موارد زیر است:

  • کولیت عفونی
  • کولیت اولسراتیو (علت ناشناخته).
  • بیماری کرون (علت ناشناخته).
  • کولیت ایسکمیک (ناشی از نرسیدن خون کافی به روده بزرگ).
  • کولیت پرتویی (پس از رادیوتراپی).

کولیت باعث اسهال، خونریزی مقعدی، گرفتگی شکم و فوریت (نیاز مکرر و فوری به تخلیه روده) می شود. درمان آن بستگی به تشخیص دارد که با کولونوسکوپی و بیوپسی انجام می شود.

جلوگیری از بیماری‌های گوارشی

آیا می توان از بیماری‌های گوارشی پیشگیری کرد؟

بسیاری از بیماری‌های روده بزرگ و راست روده را می توان با حفظ یک سبک زندگی سالم، انجام عادات خوب روده و غربالگری سرطان پیشگیری کرده یا به حداقل رساند.

کولونوسکوپی برای بیماران با خطر متوسط ​​در سن 45 سالگی توصیه می شود. اگر سابقه خانوادگی سرطان کولورکتال یا پولیپ دارید، ممکن است کولونوسکوپی در سنین پایین تر توصیه شود. به طور معمول، کولونوسکوپی 10 سال جوانتر از عضو مبتلای خانواده توصیه می شود. (به عنوان مثال، اگر برادر شما در سن 45 سالگی به سرطان کولورکتال یا پولیپ مبتلا شد، باید غربالگری را از 35 سالگی شروع کنید.)

اگر علائم سرطان روده بزرگ را دارید باید فوراً با پزشک خود مشورت کنید. علائم رایج عبارتند از:

  • تغییر در عادات طبیعی روده.
  • خون داخل مدفوع یا بر روی آن که به رنگ روشن یا تیره است.
  • دردهای غیرمعمول شکم یا دردهای ناشی از گاز.
  • مدفوع بسیار باریک.
  • احساس عدم تخلیه کامل روده پس از دفع مدفوع.
  • کاهش بی دلیل وزن
  • خستگی.
  • آنمی یا همان کم خونی (تعداد کم گلبول های قرمز).

انواع دیگر بیماری‌های گوارشی

بسیاری از بیماری‌های گوارشی دیگری نیز وجود دارد. برخی از آنها مورد بحث قرار گرفت، اما برخی دیگر در اینجا بررسی نشدند. سایر بیماری‌های عملکردی و ساختاری عبارتند از: زخم معده، گاستریت، گاستروانتریت، بیماری سلیاک، بیماری کرون، سنگ کیسه صفرا، بی اختیاری مدفوع، عدم تحمل لاکتوز، بیماری هیرشپرونگ، چسبندگی شکمی، مری بارت، آپاندیسیت، سوء هاضمه (اختلال هضم)، اختلالات گوارشی کاذب، سوء هاضمه (اختلال هضم) ، پانکراتیت، سندرم روده کوتاه، بیماری ویپل، سندرم زولینگر-الیسون، سندرم های سوء جذب و هپاتیت ها.

https://my.clevelandclinic.org/health/articles/7040-gastrointestinal-diseases

این مطلب را با دوستانتان به اشتراک بگذارید:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید: