لاپاراسکوپی

Icon

این مقاله توسط متخصصان وی کلینیک تایید شده است.

لاپاراسکوپی نوعی روش جراحی است که به جراح اجازه می دهد تا  بدون ایجاد برش های بزرگی بر روی پوست به داخل شکم و لگن دسترسی پیدا کند.

این روش به عنوان جراحی سوراخ کلید یا جراحی کم تهاجمی نیز شناخته می شود.

حین انجام لاپاراسکوپی از انجام برش های بزرگ جلوگیری می شود چرا که جراح از ابزاری به نام لاپاراسکوپ استفاده می کند.

لاپاراسکوپ لوله کوچکی است که یک منبع نور و یک دوربین بر روی آن قرار دارد که می تواند به واسطه آن ها تصاویری از داخل شکم یا لگن را به مانیتور تلویزیون بفرستد.

مزایای این روش جراحی بر روش جراحی باز سنتی شامل موارد زیر می باشد:

  • مدت زمان ماندن در بیمارستان کمتر بوده و زمان بهبودی سریعتر است.
  • بعد از جراحی بیمار درد و خونریزی کمتری خواهد داشت.
  • جای زخم کمتری خواهد ماند.

لاپاراسکوپی چه زمانی استفاده می شود؟

لاپاراسکوپی برای کمک به تشخیص طیف گسترده ای از بیماری ها ایجاد شده در شکم و لگن استفاده می شود. همچنین برای انجام جراحی هایی همچون برداشتن عضو آسیب دیده یا بیمار و یا نمونه بافت برای انجام آزمایشات بیشتر (بیوپسی) کاربرد دارد.

لاپاراسکوپی عمدتاً در موارد زیر استفاده می شود:

  • زنان: بررسی و درمان بیماری های تاثیر گذار بر سیستم تولید مثل زنان
  • گوارش: بررسی و درمان بیماری های تاثیر گذار بر سیستم گوارش
  • اورولوژی: بررسی و درمان بیماری های تاثیر گذار بر سیستم ادراری

لاپاراسکوپی چطور انجام می شود؟

لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود بنابر این بیمار هیچ دردی را در طی انجام آن حس نمی کند.

در زمان انجام جراحی، جراح یک یا دو برش کوچک را در شکم ایجاد می کند. این کار به جراح اجازه می دهد تا لاپاراسکوپ، ابزار جراحی کوچک و لوله مورد استفاده برای پمپاژ گاز را به داخل شکم وارد کند. با اینکار جراح می تواند راحت تر به اطراف نگاه کرده و عمل را انجام دهد.

بعد از انجام جراحی لاپاراسکوپی گاز از شکم خارج می شود، برش ها بخیه زده می شوند و بر روی آن ها پانسمان قرار می گیرد.

بیشتر مواقع بیمار در همان روز به خانه بر می گردد هر چند در مواردی ممکن است نیاز به در بیمارستان ماندن در طول شب وجود داشته باشد.

ایمنی

لاپاراسکوپی روشی معمول با عوارض جدی نادر است.

عوارض جزئی

عوارض جزئی لاپاراسکوپی شامل عفونت، خونریزی و کبودی کم اطراف ناحیه برش و احساس بیماری و استفراغ است. از هر 100 نفر که تحت  لاپاراسکوپی قرار گرفته اند 1 یا 2 نفر عوارض جزئی را تجربه می کنند.

عوارض جدی

از هر هزار فردی که لاپاراسکوپی انجام می دهد تنها 1 نفر با عوارض جدی روبرو می شود. این عوارض شامل:

  • آسیب رسیدن به یک عضو مانند روده و مثانه که می تواند موجب از دست دادن عملکرد اندام شود.
  • آسیب به شریانی اصلی
  • عوارض استفاده دی اکسید کربن در طی جراحی، همانند حباب های گازی که وارد رگ یا شریان می شود.
  • واکنش آلرژیک جدی به بیهوشی عمومی
  • ایجاد لخته خون در ورید، معمولاً در یکی از پاها (ترومبوز ورید عمقی یا DVT)، که می تواند شکسته و جدا شود و جریان خون را در یکی از رگ های خونی در ریه ها مسدود کند (آمبولی ریه)

اغلب برای درمان بسیاری از این عوارض جدی نیاز به جراحی دیگری است.

زمان استفاده از لاپاراسکوپی

لاپاراسکوپی برای تشخیص و درمان بیماری های مختلفی استفاده می شود.

در طی انجام لاپاراسکوپی ابزار و وسایل کوچک جراحی از طریق برش های کوچک به داخل برده می شوند تا جراح عمل مورد نظر را انجام دهد.

تشخیص بیماری ها

معمولاً برای تشخیص بیماری از روش‌های غیر تهاجمی، مانند اسکن اولتراسوند، اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) یا تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI) استفاده می شود. با این حال، گاهی اوقات تنها راه تأیید تشخیص، بررسی مستقیم بخش آسیب دیده بدن با استفاده از لاپاراسکوپ است.

در حال حاضر به طور گسترده ای از لاپاراسکوپی برای تشخیص بسیاری از بیماری های مختلف و بررسی علائم خاص استفاده می شود. به عنوان مثال برای:

  • بیماری التهابی لگن (PID): عفونت باکتریایی دستگاه تناسلی فوقانی زنان، شامل رحم، لوله های فالوپ و تخمدان ها
  • اندومتریوز: که در آن قطعات کوچکی از پوشش رحم (آندومتر) در خارج از رحم رشد کرده و یافت می شود
  • حاملگی خارج رحمی: بارداری که در خارج از رحم ایجاد می شود
  • کیست تخمدان: کیسه ای پر از مایع که روی تخمدان زن ایجاد می شود
  • فیبروم: تومور های غیر سرطانی که در داخل یا اطراف رحم رشد می کنند
  • ناباروری زنان
  • بیضه های نزول نکرده (کریپتورکیدیسم): یک بیماری رایج در دوران کودکی است که در آن در زمان تولد یک یا هر دو بیضه کودک در کیسه بیضه قرار نگرفته اند.
  • آپاندیسیت: تورم دردناک آپاندیس
  • درد غیر قابل توضیح لگنی یا شکمی

از لاپاراسکوپی همچنین می توان برای تشخیص انواع خاصی از سرطان استفاده کرد. در این حالت از لاپاراسکوپ برای به بدست آوردن نمونه ای (بیوپسی) از بافت مشکوک سرطانی استفاده می شود. این نمونه سپس به آزمایشگاه ارسال می شود.

سرطان هایی که با استفاده از لاپاراسکوپی قابل تشخیص هستند عبارتند از:

  • سرطان کبد
  • سرطان پانکراس
  • سرطان تخمدان
  • سرطان مجرای صفراوی
  • سرطان کیسه صفرا

درمان بیماری ها

لاپاراسکوپی می تواند برای درمان تعدادی از بیماری ها استفاده شود:

  • برداشتن آپاندیس ملتهب: در مواردی که خطر ترکیدن آپاندیس زیاد است
  • برداشتن کیسه صفرا: اغلب برای درمان سنگ کیسه صفرا استفاده می شود
  • برداشتن بخشی از روده: اغلب برای درمان بیماری های گوارشی مانند بیماری کرون یا دیورتیکولیت که به دارو پاسخ نمی‌دهند استفاده می‌شود.
  • ترمیم فتق ها: مانند فتق هایی که در کشاله ران یافت می شوند
  • ترمیم زخم های ترکیده یا خونریزی دهنده معده
  • انجام عمل جراحی کاهش وزن
  • برداشتن تمام یا قسمتی از اندام مبتلا به سرطان: مانند تخمدان، پروستات، کبد، روده بزرگ، کلیه یا مثانه
  • درمان حاملگی خارج رحمی: که معمولاً برای خارج کردن جنین برای جلوگیری از آسیب به لوله های فالوپ ضروری است.
  • از بین بردن فیبروم
  • برداشتن رحم (هیسترکتومی): گاهی اوقات برای درمان بیماری التهابی لگن (PID)، اندومتریوز، پریود های سنگین یا پریود های دردناک استفاده می شود.

لاپاراسکوپی چطور انجام می شود؟

لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود. بنابر این بیمار در طی عمل بیهوش بوده و هیچ خاطره ای از آن نخواهد داشت. در جراحی به روش لاپاراسکوپی معمولاً بیمار در همان روز به خانه بر می گردد.

آماده شدن برای انجام لاپاراسکوپی

بر اساس نوع عمل لاپاراسکوپی که قرار است انجام شود از بیمار خواسته می شود که بین 6 تا 12 ساعت قبل از جراحی چیزی نخورد و نیاشامد.

ممکن است برای جلوگیری از خونریزی زیاد در حین انجام جراحی، از بیمار خواسته شود تا در صورت مصرف رقیق کننده های خونی مانند آسپرین یا وارفارین استفاده از آن ها را از چند روز قبل متوقف کند.

انجام لاپاراسکوپی

در زمان انجام لاپاراسکوپی جراح برش کوچکی به اندازه 1 تا 1.5 سانتی متر (0.4 تا 0.6 اینچ) را معمولاً در نزدیکی ناف ایجاد می کند.

از طریق برش داده شده لوله ای وارد بدن شده و برای باد کردن شکم گاز دی اکسید کربن از طریق لوله پمپ می شود. باد کردن شکم به جراح اجازه می دهد که ارگان های بدن را واضحتر ببیند و فضای کار بیشتری داشته باشد. سپس از طریق همین لوله یک لاپاراسکوپ نیز وارد می شود. تصاویر واضحی از طریق لاپاراسکوپ به مانیتور تلویزیون در اتاق عمل ارسال می شود و به جراح دید واضحی از کل آن بخش می دهد.

اگر از لاپاروسکوپی برای درمان با جراحی استفاده شود، مانند خارج کردن آپاندیس، برش بیشتری در شکم داده می شود. ابزار های جراحی کوچک می توانند از طریق این برش وارد بدن شده و جراح آن ها را با دید حاصل از لاپاراسکوپ به محل درست هدایت می کند. با قرار گرفتن وسایل در جای خود می توان از آن ها برای انجام درمان مورد نیاز استفاده کرد.

بعد از انجام عمل اجازه داده می شود تا دی اکسید کربن از شکم خارج شود؛ برش های داده شده با بخیه یا کلیپس بسته شده و بر روی آن ها پانسمان قرار گیرد.

زمان انجام لاپاراسکوپی تشخیصی حدود 60-30 دقیقه است. در صورت استفاده از آن برای درمان، بر اساس نوع جراحی انجام شده بیشتر طول می کشد.

بهبودی

بیمار در زمان بهبودی پس از انجام لاپاراسکوپی ممکن است به دلیل اثرات بیهوشی احساس گیجی و سردرگمی کند. حتی برخی احساس بیمار بودن یا استفراغ را خواهند داشت. این ها جزء عوارض جانبی رایج بیهوشی هستند و باید به سرعت از بین بروند.

بیمار تا زمانی که کاملاً به هوش بیاید و قادر به خوردن، نوشیدن و دفع ادرار شود تحت نظر یک پرستار خواهد بود.

قبل از ترک بیمارستان به بیمار گفته می شود که چطور زخم های خود را تمیز کند و چه زمانی مراجعه دوباره داشته باشد یا بخیه ها را بکشد (اگر چه اغلب بخیه ها قابل حل هستند).

ممکن است تا چند روز پس از لاپاراسکوپی، بیمار احساس درد و ناراحتی در محل برش داشته باشد. همچنین به دلیل استفاده از لوله تنفسی ممکن است گلودرد داشته باشد. در اینصورت برای کمک به کاهش درد داروی مسکن تجویز می شود.

مقداری از گاز استفاده شده در باد کردن شکم ممکن است بعد از جراحی در داخل شکم باقی بماند و باعث مشکلات زیر شود:

  • نفخ
  • گرفتگی عضلات
  • درد شانه، زیرا گاز می تواند دیافراگم (عضله ای که برای تنفس استفاده می کنید) را تحریک کرده، که به نوبه خود می تواند باعث تحریک پایانه های عصبی شانه شود.

این علائم جای نگرانی ندارند چرا که پس از یک روز یا بیشتر، زمانی که بدن گاز باقیمانده را جذب کرد، باید برطرف شوند.

در روز ها یا هفته های بعد از عمل، احتمالاً بیمار بیش از حد معمول احساس خستگی خواهد کرد، زیرا بدن انرژی زیادی را برای بهبودی مصرف می کند. چرت زدن منظم ممکن است به بهتر شدن این شرایط کمک کند.

مدت زمان بهبودی

مدت زمان بدست آوردن بهبودی بعد از لاپاراسکوپی برای هر فرد متفاوت است و به عواملی همچون دلیل انجام لاپاراسکوپی (استفاده از آن برای تشخیص یا درمان)، سلامت عمومی بیمار یا بروز هر گونه عارضه ای بعد از عمل بستگی دارد.

اگر لاپاراسکوپی برای تشخیص انجام شده باشد فرد می تواند در عرض 5 روز به فعالیت عادی خود برگردد.

دوره بهبودی پس از لاپاراسکوپی درمانی به نوع درمان بستگی دارد. پس از جراحی های کوچک، مانند برداشتن آپاندیس، فرد ممکن است بتواند در عرض 3 هفته فعالیت های عادی خود را از سر بگیرد. پس از جراحی های بزرگ، مانند برداشتن تخمدان یا کلیه به دلیل سرطان، زمان بهبودی ممکن است تا 12 هفته طول بکشد.

بیمار می تواند اطلاعات لازم را در مورد زمان از سر گرفتن فعالیت های عادی از تیم جراحی خود بدست آورد.

چه زمانی باید برای مشاوره  به نزد پزشک رفت

معمولاً توصیه می شود که 24 ساعت اول بعد از عمل شخصی در کنار بیمار بماند. در صورتی که بیمار علائم زیر را در طول زمان بهبودی تجربه کند که نشان دهنده وجود یک مشکل است باید به پزشک مراجعه کند:

  • تب 38 درجه سانتیگراد یا بالاتر از آن
  • لرز
  • استفراغ شدید یا مداوم
  • افزایش درد شکم
  • قرمزی، درد، تورم، خونریزی یا ترشح در اطراف زخم
  • ترشحات غیر طبیعی واژن یا خونریزی واژن
  • درد و تورم در یکی از پاها
  • احساس سوزش هنگام ادرار کردن

لاپاراسکوپی به کمک رباتیک

استفاده از ربات برای کمک به انجام لاپاراسکوپی پیشرفتی نسبتاً جدید است که با عنوان لاپاراسکوپی با کمک ربات شناخته می شود.

در زمان انجام لاپاراسکوپی به کمک ربات، جراح با استفاده از یک کنسول واقع در اتاق عمل با کنترل بازو های رباتیک جراحی را انجام می دهد. بازو های رباتیک دارای دوربین مخصوص و تجهیزات جراحی هستند.

سیستم رباتیک برای ابزار هایی که در داخل بدن کار می کنند دیدی سه بعدی با بزرگنمایی و با دامنه حرکتی بیشتر را فراهم می کند.

لاپاراسکوپی با کمک رباتیک اجازه انجام روش های پیچیده تر و برش های کوچکتر را به جراحان می دهد. میزان انجام لاپاراسکوپی به کمک رباتیک، به ویژه جراحی سرطان پروستات، در سال های گذشته در بریتانیا به سرعت افزایش یافته است.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد لاپاراسکوپی به کمک رباتیک ممکن است خطر عوارض و زمان بهبودی کمتری را نسبت به لاپاراسکوپی معمولی یا جراحی باز داشته باشد.

https://www.nhs.uk/conditions/laparoscopy/

این مطلب را با دوستانتان به اشتراک بگذارید:

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این مطلب را با دوستان خود به اشتراک بگذارید: