اندوسکوپی به معنی مشاهده درون بدن بوسیله یک دوربین کوچک است.
اندوسکوپی فوقانی به معنای بررسی مری و معده و ابتدای روده کوچک( دوازدهه) بوسیله دوربین اندوسکوپ است. پزشک برای تشخیص برخی بیماری ها و یا حتی برای درمان بیماری ها از اندوسکوپ استفاده می کند.
این پروسه ممکن است در مطب یا بیمارستان یا مراکز جراحی سرپایی انجام شود.
چرا اندوسکوپی؟
آندوسکوپی فوقانی برای تشخیص و بعضاً درمان شرایطی که بر قسمت فوقانی دستگاه گوارش شما تأثیر می گذارد، از جمله مری، معده و شروع روده کوچک (اثنی عشر) استفاده می شود.
مواردی که پزشک اندوسکوپی را به شما توصیه می کند:
پزشک ابتدا شما را معاینه می کند و از شما سوالاتی می پرسد.
- علائم نشانه ها و علائم. ممکن است برخی علامت ها را در شما پیدا کند که نیاز به اندوسکوپی داشته باشند مانند: علائم گوارشی مانند تهوع ، استفراغ ، درد شکم ، مشکل در بلع و خونریزی دستگاه گوارش.
- تشخیص. پزشک شما ممکن است برای تشخیص برخی بیماری ها نیاز داشته باشد نمونه بافتی از سیستم گوارش شما تهیه کند. از جمله این بیماری ها می توان به شرایطی مانند کم خونی ، خونریزی ، التهاب ، اسهال یا سرطان دستگاه گوارش اشاره کرد. برای این منظور گرفتن نمونه از مری و معده و دوازدهه از طریق اندوسکوپی انجام می شود. از طریق جمع آوری این نمونه ها پزشک می تواند بیماری های مختلفی را در سیستم گوارش شما تشخیص دهد.
- درمان. اما پزشک شما از این طریق می تواند ابزار هایی را به بدن شما وارد کند و برخی بیماری های شما را درمان کند. برای مثال برداشتن پولیپ ها، درمان خونریزی های گوارشی، خارج گردن جسم خارجی، گشاد کردن مری در افرادی که به هر دلیل مری آنها دچار تنگی شده است….
آندوسکوپی گاهی اوقات با روشهای دیگر مانند سونوگرافی همراه است. یک پروب سونوگرافی ممکن است به آندوسکوپ وصل شود تا تصاویر تخصصی از دیواره مری یا معده شما را به پزشک نشان دهد. سونوگرافی آندوسکوپی همچنین ممکن است به پزشک شما کمک کند تا تصاویری از اندامهای داخلی مانند لوزالمعده شما ایجاد کند. آندوسکوپ های جدیدتر از فیلم های با کیفیت بالا برای ارائه تصاویر واضح تر استفاده می کنند.
عوارض اندوسکوپی
آیا مهم است که چه کسی شما را سونوگرافی می کند؟
بله مهم است. اندوسکوپی هم مانند هر پروسه دیگری ممکن است عوارضی داشته باشد. اما فردی که به این کار آشنا باشد و برای آن آموزش های اصولی دیده باشد می تواند با انجام صحیح مراحل اندوسکوپی ریسک عوارض را در بیمار به صفر برساند.
اگر از عوارض اطلاع داشته باشید بیشتر متوجه خواهید شد که اندوسکوپی توسط یک پزشک مجرب و آموزش دیده چقدر میتواند مهم باشد. بهترین فردی که سالها این پروسه را آموزش دیده است و می تواند آن را انجام دهد، فوق تخصص گوارش است.
این عوارض شامل :
- خونریزی
- پارگی لوله گوارش
- انتقال عفونت ها
- واکنش به دارو های آرامبخش
خوشبختانه در مطب فوق تخصصی دکتر محمد روشنی تا به حال شاهد هیچکدام از این عوارض نبوده ایم.
چه زمانی شما نیاز به اندوسکوپی دارید؟
تشخیص این موضوع بر عهده پزشک متخصص است اما برخی علامت های رایج که نشان دهنده نیاز به اندوسکوپی است را برای شما بیان می کنیم:
- تب
- درد قفسه سینه
- تنگی نفس
- مدفوع خونین ، سیاه یا بسیار تیره
- بلع مشکل
- درد شدید یا مداوم شکم
- استفراغ ، به خصوص اگر استفراغ شما خونین باشد یا شبیه به قهوه باشد
در صورت بروز هر یک از این علائم یا نشانه ها ، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید و یا به اورژانس بروید.
چگونه برای اندوسکوپی آماده می شوید؟
پزشک برای آماده سازی شما دستورالعمل خاصی را به شما خواهد داد.
شما باید 8 ساعت قبل از آندوسکوپی خود، نوشیدن و خوردن را متوقف کنید تا معده شما خالی باشد.
در مورد تمام داروها و مکمل هایی که قبل از آندوسکوپی مصرف می کنید ، به پزشک خود بگویید. اگر داروهای رقیق کننده خون خاصی مصرف می کنید ، پزشک ممکن است توصیه کند که در روزهای قبل از آندوسکوپی از مصرف آنها خودداری کنید.
اگر شرایط مزمن مانند دیابت ، بیماری قلبی یا فشار خون بالا دارید ، پزشک در مورد داروهای شما دستورالعمل خاصی را به شما می دهد. حتما بیماری های خود را با پزشک مطرح کنید.
اقدامات احتیاطی دیگر
اکثر افرادی که تحت آندوسکوپی فوقانی قرار دارند ، آرامبحش دریافت می کنند تا در حین انجام عمل ، آنها را آرام و راحت تر کنند. در مطب فوق تخصصی دکتر محمد روشنی مصرف آرامبخش ها در حضور پزشک متخصص بیهوشی انجام می شود.
بهتر است بیمار یک همراه هم داشته باشد تا بعد از انجام پروسه او را به منزل ببرد. چراکه آرامبخش ها ممکن است فرد را چند ساعتی خوابالوده کنند. بعد از چند ساعت به راحتی همه چیز مانند قبل خواهد شد.
آنچه از اندوسکوپی انتظار دارید
قبل از عمل
قبل از انجام آندوسکوپی فوقانی، از شما خواسته می شود روی میز روی پشت یا طرف خود دراز بکشید. ممکن است دستگاه هایی به بدن شما وصل شوند تا تیم مراقبت بهداشتی شما بتواند تنفس ، فشار خون و ضربان قلب شما را کنترل کنند.
در این زمان ، شما ممکن است یک داروی آرام بخش دریافت کنید. این دارو که از طریق ورید در قسمت جلوی ساعد شما استفاده می شود ، به شما در آرامش در هنگام آندوسکوپی کمک می کند.
پزشک شما همچنین ممکن است یک ماده بی حس کننده را در دهان شما اسپری کند ، که گلوی شما را برای اندوسکوپی آماده و بی حس می کند. ممکن است از شما خواسته شود که یک وسیله پلاستیکی را در دهان بگذارید تا دهان باز شود.
در طول عمل
پزشک آندوسکوپ را در دهان شما وارد می کند. اگر بیهوش نباشید، او ممکن است از شما بخواهد که با گذشت لوله از گلو، آن را قورت دهید. ممکن است در گلو خود مقداری فشار احساس کنید، اما به طور کلی احساس درد نمی کنید.
شما نمی توانید بعد از عبور آندوسکوپ از گلوی خود صحبت کنید، اگرچه می توانید صداهایی ایجاد کنید. آندوسکوپ در تنفس شما اختلال ایجاد نمی کند.
در حالی که پزشک شما آندوسکوپ را به پایین مری شما منتقل می کند:
- یک دوربین کوچک در نوک لوله اندوسکوپ تصاویر را به یک مانیتور ویدیویی منتقل می کند. پزشک شما از طریق این مانیتور داخل لوله گوارش شما را مشاهده می کند و به دنبال ناهنجاری های دستگاه گوارش فوقانی می گردد. اگر ناهنجاری هایی در دستگاه گوارش شما یافت شود ، پزشک شما ممکن است تصاویر را برای معاینه بعدی ثبت و ذخیره کند.
- فشار ملایم هوا ممکن است به مری شما وارد شود تا دستگاه گوارش شما را باد کند. این کار به آندوسکوپ اجازه می دهد تا آزادانه حرکت کند. و به پزشک شما اجازه می دهد تا راحت تر چین های دستگاه گوارش شما را معاینه کند. ممکن است بخاطر این هوای اضافه شده فشار اندک در معده یا پر بودن معده را احساس کنید.
- پزشک شما برای جمع آوری نمونه بافت یا برداشتن پولیپ، ابزار جراحی ویژه ای را از طریق آندوسکوپ عبور می دهد. پزشک شما برای انتقال صحیح ابزارها ، مانیتور و ویدیو را تماشا می کند.
وقتی پزشک معاینه را تمام کرد، آندوسکوپ به آرامی از دهان شما خارج می شود. بسته به وضعیت شما، آندوسکوپی معمولاً 15 تا 30 دقیقه طول می کشد.
بعد از عمل
شما به یک منطقه ریکاوری منتقل می شوید تا بعد از آندوسکوپی بی سر و صدا بنشینید یا دراز بکشید. ممکن است یک ساعت یا بیشتر آنجا بمانید. این امر به تیم مراقبت های بهداشتی شما اجازه می دهد تا با کاهش اثر دارو های آرامبخش، شما را تحت نظر داشته باشند.
هنگامی که در خانه هستید، ممکن است بعد از آندوسکوپی علائم و نشانه هایی ملایم و ناخوشایند را تجربه کنید، مانند:
- نفخ و گاز
- گرفتگی صدا در حد اندک
- گلو درد خیلی خفیف
این علائم با گذشت زمان بهبود می یابد. اگر نگران علامت ها هستید، با پزشک خود تماس بگیرید.
بعد از اندوسکوپی ادامه ی روز را در منزل استراحت کنید. بعد از دریافت داروی آرام بخش ، ممکن است احساس هوشیاری کنید ، اما دارو ها ممکن است شما را تا چند ساعت گیج و خوابالوده کنند. از رانندگی و انجام اموری که به دقت و هوشیاری بالا نیاز دارند بپرهیزید.
نتایج اندوسکوپی
دریافت نتایج آندوسکوپی به وضعیت شما بستگی دارد. به عنوان مثال ، اگر پزشک شما به دنبال یافتن زخم، آندوسکوپی را انجام داده است ، ممکن است این یافته ها را بلافاصله بعد از اندوسکوپی به شما اطلاع دهد. اگر او یک نمونه بافت (بیوپسی) جمع آوری کرده باشد ، ممکن است لازم باشد چند روز صبر کنید تا از آزمایشگاه نتیجه را بگیرید. نتیجه را به پزشک خود اطلاع دهید.
