اندازه گیری فشار خون

اندازه‌گیری فشار خون

مقدار نیرویی که خون برای عبور از شریان ها استفاده می کند را فشار خون می گویند. این مقدار فشار اگر بالاتر از حد معمول یا پایین تر از حد نرمال باشد می تواند مشکلاتی را ایجاد کند و تنها راه تشخیص بالا یا پایین بودن آن گرفتن فشار خون است.

بحث فشار خون بسیار گستره است و قصد این مقاله تنها ارائه مطالبی در رابطه با اندازه گیری فشار خون است.

آماده شدن برای گرفتن فشار خون

توصیه می شود فرد شرایط فشار خون گرفتن را رعایت کند. باید 30 دقیقه تا 1 ساعت قبل از گرفتن فشار خون از کشیدن سیگار، مصرف نوشیدنی های کافئین دار و یا فعالیت بدنی خودداری کند چرا که باعث بالا رفتن فشار خون می شوند. همچنین توصیه می شود در حین گرفتن فشار خون مثانه خالی باشد.

علاوه بر این ها فرد بهتر است لباس آستین کوتاه بپوشد یا باید آستین خود را بالا بزند ولی آستین او نباید به بخش بالایی دست او فشار بیاورد و حداقل پنج دقیقه ساکت نشسته و دست خود را بر روی یک میز یا تکیه گاه در راستای قلب خود قرار دهد.

داشتن استرس می تواند بر روی بالا رفتن فشار خون اثر گذار است پس باید به روش هایی این استرس را کم کرد. فرد حتماً باید در مورد دارو های مصرفی خود با مراقب بهداشتی یا پزشک گیرنده فشار خون صحبت کند چرا که برخی دارو ها فشار خون را بالا می برند.

اندازه گیری فشار خون

با آگاهی از ضرورت اندازه گیری فشار خون سوال این است که چگونه فشار خون خود را بگیریم؟ برای گرفتن فشار خون می توان از فشار سنج های دستی و یا دیجیتالی استفاده کرد. طریقه گرفتن فشار خون به این دو روش متفاوت هست. فشار سنج های دستی به دو صورت استفاده می شود، همراه با گوشی پزشکی و یا با کمک نبض و بدون گوشی.

در ادامه به آموزش گرفتن فشار خون به روش های مختلف خواهیم پرداخت. امروزه با آموزش این روش ها گرفتن فشار خون در منزل به راحتی انجام می شود.

نحوه اندازه گیری فشار خون با نبض و کاف فشار سنج

در این روش می توان فشار خون را با ضربان قلب و استفاده از کاف فشار سنج های دستی و بدون گوشی پزشکی اندازه گیری کرد. در ابتدا مراقب بهداشتی یا پزشک گیرنده فشار خون باید کاف را به شیوه صحیح، حدود 2.5 سانتی متر بالاتر از آرنج فرد، به بازوی او ببندد. کاف نباید خیلی شل و یا محکم بسته شود.

روش گرفتن فشار خون

بهترین وضعیت برای اندازه گیری فشارخون، وضعیت نشسته در حالت کامل است. ساعد باید بروی میز یا دسته صندلی قرار بگیرد. وجود استرس و نیز پر بودن مثانه می توانند فشارخون را بالاتر از آنچه هست نشان دهند. فشار خون دو دست به جز موارد استثنایی تقریبا مساوی هستند. البته اندازه گیری فشارخون از هر دو بازو اطمینان بخش تر است.

سپس با استفاده از انگشت اشاره و وسط دست خود نبض فرد را در ناحیه مچ و در جایی که خم می شود حس می کند. حال شروع به باد کردن کاف می کند وقتی نبض قطع شد مقداری نیز به باد کردن کاف ادامه می دهد. در این زمان پیچ خروج باد کاف را باز می کند تا کاف به آرامی خالی شود و همزمان حواسش به نبض باشد.

وقتی اولین نبض را شنید (و عقربه فشار سنج لرزید) به روی عقره فشار سنج نگاه می کند و عدد را می خواند. این عدد بالا یا فشار سیستولیک است. البته گفته می شود دومین لرزش در عقربه فشار سنج فشار دیاستولیک را نشان می دهد ولی باید گفت که عدد دقیقی نیست.

طریقه گرفتن فشار خون با فشار سنج های دستی (کاف و گوشی پزشکی)

در هر زمان می توان فشار خون را اندازه گیری کرد. معمولا بهتر است اندازه گیری فشار خون پس از حداقل 5 دقیقه استراحت انجام شود. برای این کار از دستگاه اندازه گیری فشار خون ( دستگاه فشارسنج ) و گوش پزشکی مخصوص شنیدن صداهای قلبی استفاده می شود.

برای اندازه گیری فشارخون، بازوبند مخصوص دستگاه فشارسنج به نحوی به دور بازو بسته می شود که لبه پایینی آن 5/2 سانتی متر بالاتر از چین آرنج قرار بگیرد.

سر گوشی پزشکی بر روی محل ضربان نبض سرخرگ بزرگ واقع در سطح داخلی آرنج قرار داده می شود. سپس بازوبند فشار سنج باد می شود. باید مراقب بود تا لباس فرد با گوشی تماس نداشته باشد زیرا ممکن است سر و صداهای ناشی از این تماس موجب محو شدن صداهای نبض شوند. باد کردن بازوبند تا حد تقریبا 30 میلی لیتر جیوه بالاتر از فشار سیستولیک معمول یا تا بعد از قطع شدن نبض مچ دست ادامه می یابد.

چنان چه فشار سیستولیک معمول فرد نامشخص باشد، بازوبند تا 210 میلی لیتر جیوه با می شود. سپس دریچه بازوبند به آهستگی باز می شود تا فشار به تدریج (2 تا 3 میلی متر در هر ثانیه) کاهش می یابد. با پایین آمدن فشار، سطحی از فشار خون که در آن، نخستین ضربان نبض مچ دست لمس و یا ضربان ناحیه چین آرنج به وسیله گوشی شنیده می شود، از روی صفحه فشار سنج و یا سطح جیوه (در فشار سنج های جیوه ای) به ثبت می رسد.

این عدد نشان دهنده فشار سیستولی است. با ادامه تخلیه هوای بازوبند، صداها به تدریج محو می شوند. نقطه ای که در آن، صدا محو می شود به ثبت می رسد. این عدد، نشان دهنده فشار دیاستولی (پایین ترین میزان فشارخون موجود سرخرگ ها، در زمان استراحت قلب) است. اندازه گیری فشارخون را می توان دو یا چند بار تکرار کرد.

اگر محیط بازوی فرد بیش از اندازه معمولی باشد باید از بازوبند بزرگ تر استفاده کرد تا فشارخون، اشتباها بالاتر از اندازه طبیعی نشان داده نشود. تقریبا در 15 درصد افراد دارای فشارخون بالا ، محیط بازو بیش از 33 سانتی متر است.

گرفتن فشار خون با فشارسنج های دیجیتال

فشارسنج های دیجیتال خود به دو نوع مچی و بازویی تقسیم می شوند. البته امروزه از ساعت های هوشمند نیز برای اندازه گیری فشار استفاده می شود و از آنجایی که همیشه همراه فرد بوده بسیار کاربردی هستند با این وجود دقت آن ها به اندازه فشار سنج های مورد استفاده توسط پزشکان نیست اما به هر حال کمک بسیار زیادی به افرادی می کند که تغییرات فشار را تجربه می کنند و به شدت در معرض بیماری های مرتبط با فشار خون هستند.

۱- طریقه گرفتن فشار خون با فشار سنج های دیجیتال بازویی :

طریقه فشار گرفتن با استفاده از فشارسنج های دیجیتالی شبیه فشار سنج های دستی است. با این تفاوت که دستگاه بطور خودکار کاف را باد کرده و از باد خالی می کند و اندازه فشار را می گیرد.

۲- نحوه گرفتن فشار خون با فشار سنج های دیجیتال مچی :

فرد باید در جایی ثابت نشسته و کاف را روی مچ دست خود قرار دهد. برای خواندن دقیق ترین عدد، آرنج خود را روی میز در وضعیتی آرام اما با تکیه گاه قرار دهد و مچ دست خود را با قلب خود تراز کند، سپس مانیتور را روشن کند و فشار را بخواند.

۳- گرفتن فشار خون با ساعت های هوشمند

برخی از ساعت های هوشمند توانایی گرفتن فشار خون را دارند. با این حال، توجه به این نکته ضروری است که همه ساعت های هوشمند به این ویژگی مجهز نیستند و دقت اندازه گیری فشار خون در ساعت های هوشمند می تواند متفاوت باشد.

نحوه گرفتن فشار خون از پا

برای محاسبه فشار خون از پا فرد به پشت خوابیده و فشار خون او همانند گرفتن فشار خون بازویی گرفته می شود. البته در این روش به جای استفاده از گوشی پزشکی از پروب سونوگرافی استفاده می شود. در این روش فشار هر دو پای فرد گرفته می شود.

دلیل گرفتن فشار خون از پا چیست؟

برای تشخیص اولیه بیماری عروق محیطی باید شاخص مچ پایی-بازویی اندازه گیری شود. در این بیماری تنگی یا انسداد در شریان اندام ها (بخصوص پا ها) اتفاق می افتد و افراد در معرض خطر سکته مغزی، قلبی و درد و زخم پاها و در مواردی از دست دادن پا قرار می گیرند.

برای تشخیص این بیماری فشار در پا و بازو اندازه گیری می شود. در صورتی که فشار پا ها در مقایسه با دست کمتر باشد احتمال انسداد شریان ها بالا می رود.

واحد محاسبه فشار خون

فشار خون بر حسب میلی متر جیوه اندازه گیری می شود. در محاسبه فشار خون دو عدد در نظر گرفته می شود: عدد بالایی یا فشار سیستولیک (Systolic) فشار جریان خون در زمان منقبض شدن عضله قلب و پمپاژ خون است و عدد پایینی یا فشار دیاستولیک (Diastolic) فشار اندازه گیری شده بین ضربان های قلب است.

درباره سیستولی و دیاستولی

• فشار سیستولی (فشار سیستولیک؛ systolic pressure) نشان دهنده نیروی حاصل از انقباض ها (ضربان ها)ی قلبی است که موجب پمپ شدن خون به بدن می شود.
• فشار دیاستولی(فشار دیاستولیک؛ diastolic pressure) نامیده می شودو فشار پر شدن دوباره خون به منظور آماده شدن برای انقباض یا ضربان قلبی بعدی است.

در اکثر افراد فشار خون کم تر از ۱۴۰/۸۵ میلی لیتر جیوه مناسب و مطلوب است. برای افرادی که قبلا در معرض خطر بیداری قلبی عروقی بوده اند(مثلا مبتلایان به دیابت)، محدوده طبیعی فشار خون ۱۴۰/۸۵ میلی لیتر جیوه است. مقدار فشار خون به وسیله نیرو و مقدار خون پمپ شده و میزان انعطاف پذیری سرخرگ ها تعیین می شود. فشار خون ۱۳۰/۸۰ در بزرگسالان فشار خون ایده آل است.

محاسبه فشار خون متوسط (فرمول محاسبه فشار خون)

فشار خون متوسط ​​(MBP) معمولاً با فرمول استاندارد (SF) به شرح زیر محاسبه می شود :

MBP = فشار خون دیاستولیک + 1.3 [فشار خون سیستولیک – فشار خون دیاستولیک].

نحوه نوشتن فشار خون به چه صورت است؟

فشار خون را با فشار سیستولیک که عدد اول است (در بالا) و فشار دیاستولیک که عدد دوم است (در زیر) ثبت می کنند. برای مثال، اگر فشار سیستولیک 120 میلی متر جیوه و فشار دیاستولیک 80 میلی متر جیوه باشد، فشار خون را 120 روی 80 توصیف می‌کنیم که 80/120 نوشته شده است.

طبقه بندی فشار خون در افراد بزرگسال به چه صورت است؟

در جدول زیر فشار خون بزرگسالان با واحد میلی متر جیوه طبقه بندی شده است.