در مورد فشار خون بالا و علائم آن چه میدانید؟

فشارخون “عبارت است از نیرویی که خون در هربار ضربان قلب بر دیواره های سرخرگ ها وارد می آورد.”

فشار خون بالا چیست؟

فشار خون عبارتست از نیرویی که در اثر برخورد خون با دیواره سرخرگها بوجود می آید و سبب جریان خون از قلب به قسمت های دیگر بدن می گرددکه شامل فشار خون سیستولیک با ماگزیمم و فشار خون دیاستولیک یا مینیموم می باشد. بیماری فشار خون بالا که به عنوان هیپرتانسیون (hypertension) شناخته می شود، باری اضافه بر قلب قلب و عروق خونی افراد تحمیل می کند. هدف از تشخیص و درمان فشار خون بالا، کاهش احتمال بروز بیماری های قلبی و عروقی و مرگ و میر ناشی از آنهاست. بنابراین طبقه بندی سطح فشار خون می تواند در شناسایی افرادی که در معرض خطر بالاتری قرار دارند و تعیین راهبرد درمان برای آنها مفید باشد.

بسیاری از افراد در سراسر جهان مبتلا به پر فشاری (هیپرتانسیون؛ hypertension) یا افزایش فشار خون هستند که اصطلاحا به آن «فشار خون» یا «فشار خون بالا» هم گفته می شود.علائم فشار خون،به طور معمول قابل مشاهده نیستند و ممکن است تا سال ها در بدن پدیدار نشوند و حتی بعد از پدیدار شدن این علائم به بیماری های دیگر نسبت داده شوند.برای درمان فشار خون بالا، شما میتوانید با یک سری عادات و رفتارها و مصرف دارو با مشورت پزشک سلامت خود را به دست آورید.

در انگلستان حدود ۱۶ میلیون، یعنی بیش از۲۵% افراد و در آمریکا ۵۸.۴ میلیون نفر یعنی ۲۹% حدود بزرگسالان مبتلا به فشار خون بالا هستند از آنجا که فشار خون بالا اغلب با علایم همراه نیست بسیاری از افراد آن را نگران کننده نمی دانند، حال آنکه این گونه نیست. اکثر افراد نمیتوانند افزایش فشار خون خود را احساس کنند زیرا بالارفتن فشار خون معمولا با نشانه ای همراه نیست. فشار خون بالا احتمال بروز نارسایی قلب، حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را افزایش می دهد. بنابراین با کنترل مرتب فشار خون می توان موثر بودن داروها و محدودیت های غذایی را تعیین نمود.

محدوده های فشار خون بالا و فشار خون پایین

• فشار خون پایین
  فشار سیستولیک کمتر از ۹۰ میلی متر جیوه (یا ۲۵ میلی متر جیوه پایین تر از فشار معمول).
• فشارخون پیش از رسیدن به حد بالا
  فشار خون سیستولیک ۱۲۰ تا ۱۳۹ میلی متر یا فشار خون دیاستولیک ۸۰ تا ۸۹ میلی متر جیوه.
• مرحله ۱ افزایش فشار خون
  فشارخون سیستولیک ۱۴۰ تا ۱۵۹ میلی متر جیوه (به طور دایمی) یا فشارخون دیاستولیک ۹۰ تا ۹۹ میلی متر جیوه (به طور دایمی).
• مرحله ۲ افزایش فشار خون
  فشار خون سیستولیک ۱۶۰ میلی متر جیوه یا بیشتر (به طور دایمی) یا فشارخون سیستولیک ۱۰۰ میلی متر جیوه یا بیشتر (به طور دایمی).

علائم فشار خون بالا چیست؟

فشار خون بالا از این جهت خطرناک می باشد که سبب می گردد قلب به شدت فعالیت نماید و همچنین در روند تصلب شرایین (سفت شده دیواره سرخرگ ها) دخیل می باشد. پر فشاری خون، همچنین خطر بیماری های قلبی و سکته را افزایش داده و ممکن است منجر به نارسایی قلبی و کلیوی و کوری گردد.

در بیماری فشار خون بالا، ممکن است شخصی که به این بیماری مبتلا شده است هیج علائمی را در بدن خود حس نکند به این دلیل برخی پزشکان آن را قاتل خاموش مینامند.با این حال بعضی از حالات بدنی انسان نماینگر مشکلی در بدن است که میتوان برخی از این علائم را به فشار خون نسبت داد، که عبارت اند از:

• بالا رفتن دمای بدن (گرگرفتگی)
• درد در ناحیه سینه
• وجود لکه خون در ادرار
• به سختی و غیر شمرده نفس کشیدن
• سردرد غیر منتظره

علائمی دیگری نیز وجود دارند که در اندکی از بیماران این علایم بروز پیدا میکند:

• تعریق بیش از حد معمول
• اضطراب شدید
• مشکلاتی در خوابیدن
• سرخ شدن رنگ پوست

در وضعیتی که این بیماری خطرناک و بحرانی میشود علائم زیر پدیدار میشوند:

• خون ریزی از بینی بدون داشتن جراحت
• سرگیجه و سردردهای مداوم و پر درد

اطلاعاتی درباره انواع فشار خون

نکته 1 : شرایطی که فشار خون را تحت تاثیر قرار می دهد

فشار خون در شرایط متعدد تحت تأثیر قرار می گیرد و شاهد افزایش فشار خون و یا کاهش فشار خون می شویم که از آن جمله عبارتند از:

• بیماری های قلبی عروقی
• بیماری های عصبی
• بیماری های کلیوی
• بیماری پره اکلامپسی در زنان باردار
• عوامل فیزیولوژیک مانند استرس، خشم یا ترس
• استفاده از برخی داروها
• افزایش فشار خون روپوش سفید

نکته 2 : در موارد خاص اندازه گیری فشارخون نباید از بازو انجام شود

اندازه گیری فشار خون با خطری همراه نیست. فقط در صورتی که برای انجام دیالیز کلیوی، با استفاده از عمل جراحی، شنت شریانی وریدی قرار داده شده است نباید از بازوی آن طرف اندازه گیری فشار خون انجام شود.

نکته 3 : با یک بار اندازه گیری فشار خون مبتلا به پرفشاری نیستید

بالا بودن فشار خون در یک بار اندازه گیری آن، الزاما به معنی پر فشاری خون نیست. از سوی دیگر یک بار طبیعی بودن فشار خون به معنی عدم ابتلا به پر فشاری خون نیست.

نکته 4 : فشار خون را مرتب در منزل اندازه گیری کنید.

در صورتی که امکان اندازه گیری مرتب فشارخون در منزل برایتان وجود دارد، ارقام به دست آمده را با ذکر تاریخ و ساعت بر روی کاغذ یادداشت کنید و چنان چه این ارقام به طور دایم از محدوده های طبیعی بالاتر یا پایین تر هستند به پزشک مراجعه نمایید.

نکته 5 : چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

چنانچه در زمان بالا یا پایین بودن فشارخون های اندازه گیری شده دچارعلایمی می شوید به پزشک مراجعه کنید.

نکته 6 : علائم فشار خون بالا

اگر چه علائم فشار خون بالا معمولا مواردی چون سردرد، گیجی، درد قفس سینه، وزوز گوش، نامنظم شدن ضربان قلب، خونریزی بینی، خستگی و مشکلات بینایی است ولی در اکثر موارد بدون علامت است.

نکته 7 : عوامل موثر بر فشار خون

عوامل بسیاری شامل مقدار آب و نمک موجود در بدن، وضیعت کلیه ها، سیستم عصبی یا رگهای خونی و سطوح هورمون های مختلف بدن بر فشار خون تأثیر می گذارند.

نکته 8 : سابقه خانوادگی فشار خون بالا

احتمال افزایش فشار خون در صورت وجود سابقه خانوادگی و فامیلی بیشتر است. داشتن فشار خون بالا در آمریکایی های آفریقایی تبار بیشتر از سفید پوست ها دیده می شود.

نکته 9 : فشار خون بدخیم

اگر دچار سر درد شدید شده اید فورا به پزشک مراجعه کنید زیرا ممکن است این سردرد نشان دهنده عارضه ای خطرناک و یا نوعی فشار خون خیلی بالا، موسوم به از فشار خون بدخیم) باشد.

نکته 10 : پرفشاری خون اولیه

در ۹۰٪ موارد علت مشخصی برای افزایش فشار خون وجود ندارد ولی بیماری در بعضی از افراد فامیل دیده می شود. این نوع ازدیاد فشار خون، (پرفشاری اولیه خون)، نام دارد.

نکته 11 : پرفشاری خون ثانویه

تقریبا در ۱۰٪ موارد، بیماری های کلیه، غدد درون ریز (مثل کم کاری تیرویید) و مصرف داروها (مثل قرص های ضد بارداری) عامل ایجاد فشار خون بالا هستند. به این نوع ازدیاد فشار خون (پرفشاری ثانویه خون) گفته می شود. پرفشاری خون ثانویه، یعنی مواردی از افزایش فشار خون که علت آنها قابل شناسایی است ممکن است در موارد زیر ایجاد شود:

• تومور غدد فوق کلیه
• مسمومیت با الكل
• اضطراب و استرس
• استفاده از مواد تضعیف کننده اشتها
• تصلب شرایین (آترواسکلروز)
• مصرف قرص های ضد بارداری
• مصرف بعضی از داروهای سرماخوردگی
• بیماری کوار کتاسيون آئورت
• مصرف کوکایین
• سندرم کوشینگ
• مرض قند (دیابت)
• بیماری های کلیوی (شامل التهاب کلیه ها، نارسایی کلیه، تنگی شریان کلیه، انسداد یا تنگی شریان کلیوی)
• داروهای مورد استفاده در میگرن
• سندرم همولیتیک- اورمیک
• پورپورای هنوخ شوئن لاين
• چاقی
• وجود درد
• بیماری پری آرتریت نودوزا (periartertitis nodosa)
• حاملگی
• التهاب روده ناشی از پرتو درمانی
• تنگی شریان کلیوی
• فیبروز پشت صفاقی
• تومور ویلمز (نوعی تومور بدخیم کلیوی که رشد سریعی دارد و از عناصر جنسی تشکیل می شود و معمولا قبل از ۵ سالگی به وجود می آید).

کاهش و درمان فشار خون بالا

برای درمان فشار خون بالا شما میتوانید با رعایت یک سری نکات در زندگی روزانه خود،سلامت بدنتان را تضمین کنید:

• به طور مرتب فشار خون خود را کنترل کنید.
• میزان مصرف نمک را کاهش دهید.
• سیگار نکشید.
• غذاهای کم چرب بخورید.
• وزن خود را در حد ایده آل نگه دارید.
• به طور مرتب وزش کنید.
• استرس ها را کاهش دهید.

اگر به نکاتی که در بالا ذکر شده اند اهمیت نمیدهید ممکن است مبتلا به فشار خون بالا شوید.پس سعی کنید برای دوری از این بیماری حتما این رفتارها را در زندگی خود پیاده سازی کنید و سلامت کلی بدن خود را به دست آورید.فشار خون بالا اگر در مراحل ابتدایی قرار داشته باشد با این اعمال میتواند کنترل و درمان شود و مشکلی را برای شما به وجود نیاورد.

اگر خودتان در منزل فشار خون را پایش می کنید ممکن است در مراجعه به پزشک لازم شود به این سوالات پاسخ دهید:

• آخرین فشار خون شما چقدر بوده است؟
• فشار خون ما قبل آخر شما چند بوده است؟
• فشار متوسط سیستولیک و دیاستولیک شما چند است؟
• آیا اخيرا فشار خون شما افزایش یافته است؟
• اندازه گیری فشار خون بهترین آزمایش اثبات کننده پرفشاری خون است و سایر اقدامات در واقع به تشخیص وجود یا فقدان عوارض قلبی، کلیوی، چشمی و سایر عوارض کمک می کنند.

عوارض فشار خون بالا

اکثر افراد نمی توانند افزایش فشارخون خود را احساس کنند زیرا بالارفتن فشارخون معمولا با نشانه ای همراه نیست. بالارفتن فشارخون احتمال بروز نارسایی قلب، حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه را افزایش می دهدو. بنابراین با کنترل مرتب فشارخون می توان موثر بودن داروها و محدودیت های غذایی را تعیین نمود.

عوارض احتمالی فشار خون بالا که در صورت عدم درمان پرفشاری روی می دهند عبارتند از:

• گسیختگی آئوت
• آسیب دیدگی رگهای خونی
• آسیب مغزی
• نارسایی احتقانی قلب
• آسیب دیدگی کلیه ها
• نارسایی کلیه
• حمله قلبی
• سکته مغزی
• کاهش بینایی

پایین بودن فشارخون ممکن است نشانه بیماری هایی مانند نارسایی قلب، عفونت، بیماری های غدد داخلی و کم آبی بدن باشد.

به طور کلی فشار خون بالا ، بسیار بیماری خطرناک است.این بیماری عوارض جبران ناپذیری را گاها در انسان به وجود می آورد. پس در صورت بروز علائم فشار خون بالا، شما باید به فکر درمان آن باشید و در صورت پدیدار شدن علائم در بدن خود نسبت به آن بی تفاوت نباشید. برای اطلاع از مبتلا شدن به این بیماری حتما فشار خود را روزانه چک کنید زیرا این بیماری ممکن است در خاموشی به سر برد.حتما در مورد درمان فشار خون بالا با پزشک خود مشورت کنید چون درمان خودسرانه این بیماری کاری اشتباه است.

منابع :

1. Complete family health guide; second edition-2005-Dorling Kindersely; British Medical Association
2. HARRISON’S PRINCIPLES OF INTERNAL MEDICINE;16 th edition-2005 – MC Graw Hill
3. NELSON; TEXT BOOK OF PEDIATRICS; 17th EDITION; 2005 – SAUNDERS
4. MOSBY’S MEDICAL , NURSING & ALLIED HEALTH DICTIONARY- Sixth edition- 2002
5. Barbara Bate’s guide to physical examination and history taking, 8th edition- 2003
6. www.labtests online.org
7. http://www.bbc.co.uk
8. http://www.mayoclinic.com
9. http://www.patients uptodate.com
10. https://www.healthguidance.org/
11. http://en.wikipedia.org
12. http://family doctor.org
13. http://hypertension medicweb.org
14. http://www.acefitness.org
15.heart disease. about. Com
16.http://au.health.yahoo.com