سوزش معده و سردل
وسط قفسه سینه خود احساس سوزش دارید؟ احساس وحشتناکی است. متأسفانه، سوزش سر دل و معده (که به عنوان سوء هاضمه اسیدی یا ریفلاکس معده به مری نیز شناخته می شود) مشکل بسیار رایجی است. دوست دارید احساس بهتری داشته باشید؟ در اینجا به برخی از اقداماتی که باید در زمان سوزش سر دل و برای جلوگیری از تکرار آن انجام دهید اشاره شده است.
دریچه معده و مری
بین قفسه سینه و شکم شما جایی است که شما یکی از مهمترین عضلات را پیدا خواهید کرد. شما احتمالا نمی دانستید که این عضله را دارید. دریچه پایینی مری و معده یا Lower Esophageal Sphincter.
هنگام کارکرد درست این حلقه بافت نقش مهمی در کمک به خوردن ما دارد اما وقتی ال ای اس بد عمل کند تبدیل به عامل اصلی سوزش سردل میشود که باعث ترش کردن یا دل درد میشود. که بسیاری از مردم در بعضی مواقع در زندگی خود تجربه کردهاند. اگر نگوییم هزاران سال، انسانها صدها سال است که در معرض سوزش سردل قرار دارند. اما اخیرا این عارضه افزایش یافته است. و باعث ایجاد نارضایتی همه در سراسر جهان میشود.
چه چیزی باعث سوزش سر دل می شود؟
سوزش سر دل زمانی اتفاق میافتد که شیره های گوارشی اسیدی در معده به مری، گذرگاه بین گلو و معده، بر می گردند. معده دارای پوششی مخصوص است که از آن در برابر این اسید ها محافظت می کند، اما مری اینطور نیست. این امر می تواند باعث احساس سوزش ناخوشایند در قفسه سینه و احتمالاً طعم ترش در دهان شود.
در برخی افراد، این مشکل به دلیل درست کار نکردن دریچه بین مری و معده (به نام اسفنکتر تحتانی مری) اتفاق می افتد. معمولاً این دریچه پس از باز شدن بسته می شود. اما ممکن است گاهی محکم بسته نشود و اجازه دهد شیره های گوارشی از معده خارج و به مری برگردند.
نوبت آنلاین بهترین دکترهای گوارش
چنانچه تصمیم به درمان سوزش معده و سردل دارید، برای نوبت دهی اینترنتی بهترین متخصصان گوارش میتوانید از سایت ویکلینیک اقدام کنید. در لیست زیر پیشنهادی از بهترین پزشکان گوارش را مشاهده خواهید کرد:
دکتر حمید رضا مصلایی پور فوق تخصص گوارش
دکتر محمد روشنی متخصص گوارش و کبد
رفلاکس معده چیست؟
هنکامی که علائم سوزش سر دل به طور مرتب و شدید میشود مانند دو بار در هفته یا بیشتر آن را به عنوان بیماری ریفلاکس معده یا Gastro esophageal Reflux Diease (GERD) تشخیص میدهند. اما چه چیزی باعث این مشکل میشود؟ و چگونه میتوان رفلکس معده را متوقف کرد؟
سوزش سر معده در منطقهای به نام نقطه ورود دستگاه گوارش یعنی جایی که ال ای اس ساکن است شروع میشود. این حلقه صاف و عضلانی از دریچه معده توسط ریشههایی از عصبهای پیچیده احاطه شده است که به مغز و قلب و ریه متصل میشود. بعد از اینکه غذا از طریق مری به معده منتقل میشود وظیفه عضله این است که از بیرون آمدن غذا جلوگیری کند.
دریچه معده و مری وظیفه دارد ورودی معده را فشرده کند و یک منطقه پرفشار ایجاد کند و از خروج اسیدهای گوارش جلوگیری کند. اما اگر در لحظهای شل شود یا به مرور ضعیف شود مثل یک درپوش خراب عمل میکند. و باعث افت فشار منطقه میشود. این باعث میشود تا اسید سوزاننده معده و حتی تکههای غذا به داخل مری بپرد که گاهی اوقات تا گلو و دهان هم میرسند.
سوزش معده و سردل دلیل چه بیماریهایی است؟
در طول زمان نشت ثابت اسیدی از سوزش سر دل ممکن است زخم ایجاد کند که باعث میشود لوله مری تنگ شود و مانع قورت دادن غذا گردد. رفلاکس ادامه دار معده همچنین میتواند به سلولهای داخل مری آسیب بزند. یک اتفاق نادر به نام بارت مری (Barrett’s Esophagus) شود که میتواند خطر ابتلا به سرطان مری را بالا ببرد.
آیا برخی افراد بیشتر مستعد سوزش سر دل هستند؟
پاسخ به این سوال مثبت است. چند عامل می تواند منجر به شل شدن دریچه معده (LES) شود. این موارد شامل اضافه وزن یا چاقی، سیگار کشیدن و باردار بودن (به دلیل تغییرات هورمونی) است. همچنین داشتن فتق هیاتال یا مصرف برخی دارو ها مانند ضد التهاب های غیر استروئیدی (NSAID ها)، برخی دارو های آسم، مسدود کننده های کانال کلسیم و دارو های ضد افسردگی سه حلقه ای فرد را در معرض خطر سوزش سر دل بیشتر قرار می دهد.
کدام غذا ها سوزش سر دل را بدتر می کنند؟
برخی از غذا ها و نوشیدنی ها باعث تشکیل بیشتر شیره های اسیدی گوارشی می شوند. این ها شامل کافئین و نوشیدنی های گازدار، الکل، غذا های تند یا چرب، شکلات، نعناع، گوجه فرنگی و فرآورده های آن و مرکبات است.
برای جلوگیری از سوزش سر دل چه کار باید کرد؟
در صورت تجربه سوزش سر دل، موارد زیر باید رعایت شود:
-
- از پرخوری پرهیز کنید.
در عوض، وعده های غذایی بیشتر و کم حجم تر (هر ۲ تا ۳ ساعت) بخورید. پر بودن بیش از حد شکم می تواند باعث شل شدن اسفنکتر شود.
-
- بعد از غذا پیاده روی کنید.
این امر ممکن است به نگه داشتن شیره های گوارشی در معده کمک کند.
-
- درست قبل از خواب شام نخورید (یا بعد از ناهار چرت نزنید).
وقتی می خوابید، سعی کنید سر خود را بالا ببرید. اجازه دهید گرانش به جلوگیری از برگشت شیره معده کمک کند.
آیا می توان برای سوزش سر دل دارو مصرف کرد؟
خوشبختانه، سوزش معده و سردل با طیف وسیعی از داروها قابل درمان است که میتواند اسید معده را خنثی یا مثل اول کند. در موارد شدید، برخی افراد برای کم شدن درد خود، دریچه معده را جراحی میکنند. اما میتوانیم خودمان از سوزش سر دل قبل از رسیدن به آن نقطه جلوگیری کنیم. آنتی اسید ها و سایر دارو ها ممکن است به کاهش علائم کمک کنند. اما برخی از آن ها می توانند با دارو های مصرفی دیگر تداخل داشته باشند، بنابراین ابتدا باید با پزشک صحبت کرد.
آیا سوزش سر دل خطرناک است؟
لزوماً خطرناک نیست. این مشکل با اینکه به همراه خود درد نیز دارد اما سوزش معده گاه به گاهی مضر نیست. اما اگر سوزش معده مداوم باشد، ممکن است نشانه ای از بیماری ریفلاکس معده (GERD) باشد که در صورت عدم درمان می تواند مشکلات جدی تری ایجاد کند. بنابراین با پزشک خود صحبت کنید، او می تواند آزمایش هایی را برای بررسی آسیب انجام دهد.
همچنین، به خاطر داشته باشید که سوزش سر دل میتواند نشانه مشکلات دیگری از جمله زخم معده و حتی حمله قلبی باشد.
منبع:
https://blogs.webmd.com/diet-nutrition/20220915/how-to-fight-heartburn