عمل لاپاراسکوپی چیست
نوعی عمل جراحی است که در آن به جای یک برش بزرگ، چند برش بسیار کوچک ایجاد میشود “لاپاراسکوپی” نامیده می شود. در لاپاراسکوپی (Laparoscopic) از وسیله ای به نام لاپاراسکوپ استفاده میشود. این وسیله یک دوربین ویدئوی کوچک و یک لامپ کوچک دارد که هنگامی که وارد بدن میشود،
تصاویر را به نمایشگر ارسال میکند و پزشک میتواند داخل بدن را ببیند. بدون این دستگاه باید عمل جراحی باز انجام شود که در آن برش خیلی بزرگتری ایجاد میشود. به همین علت به عملهای جراحی که با لاپاراسکوپ انجام میشوند، کم تهاجمی گفته میشود. در ابتدا از این روش برای جراحی کیسه صفرا و جراحی های زنان استفاده میشد اما در حال حاضر برای جراحی های روده، کبد و اندام های دیگر این روش بسیار متداول است.
چرا جراحی لاپاراسکوپی انجام میشود؟
اغلب از جراحی لاپاراسکوپی برای تشخیص و شناسایی و درمان منشا درد شکم یا لگن استفاده می شود. در بسیاری از موارد مشکلات شکم را با روش‌های تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی تی اسکن و ام آر آی میتوان تشخیص داد. لاپاروسکوپی زمانی انجام می شود که این روش‌ها اطلاعات کافی برای تشخیص دقیق در اختیار پزشک قرار نمی دهند. از لاپاراسکوپی برای نمونه برداری از بافت نیز استفاده میشود.
همچنین پزشک ممکن است برای معاینه و بررسی اندام های زیر لاپاراسکوپی انجام دهد:
- آپاندیس
- کیسه صفرا
- کبد
- لوزالمعده
- روده کوچک و روده بزرگ
- طحال
- معده
- لگن یا اندام های تولید مثل
با مشاهده این بخش‌های داخل بدن با لاپارسوکوپ، پزشک ممکن است موارد زیر را تشخیص بدهد:
- تومور یا توده ای در داخل بدن
- وجود مایعات در حفره شکم
- بیماری کبد
- کارایی یا عدم کارایی برخی درمانها
- درجه پیشرفت سرطان
بلافاصله پس از تشخیص پزشک میتواند درمان را شروع کند.
برای جراحی لاپاراسکوپی به کدام پزشکان باید مراجعه کرد؟
لاپاراسکوپی عمدتاً برای بررسی و درمان بیماری های تاثیر گذار بر سیستم تولید مثل زنان، سیستم گوارش و سیستم ادراری انجام میشود. برای دریافت نوبت آنلاین متخصصان زنان و زایمان که عمل جراحی لاپاراسکوپی انجام می‌دهند میتوانید به پزشکان زیر مراجعه کنید:
دکتر معصومه یونسی فوق تخصص نازایی و لاپاراسکوپی
دکتر ملیحه آدینه متخصص لاپاراسکوپی
برای نوبت دهی آنلاین متخصصان گوارش و کبد میتوانید به پزشکان زیر مراجعه کنید:
دکتر محمد روشنی متخصص گوارش و کبد
دکتر علیرضا رحیمی متخصص گوارش و کبد
فواید و مزیت های عمل لاپاراسکوپی چیست؟
برای پاسخ به سوالاتی همچون عمل لاپاراسکوپی چند روز بستری دارد، عمل لاپاراسکوپی رحم چقدر طول میکشد، مدت زمان عمل لاپاراسکوپی یا بیهوشی در عمل لاپاراسکوپی چقدر است و سوالات مشابه بهتر است درباره لاپاراسکوپی بیشتر بدانید. پیش از این که این سیستم اختراع شود، برای جراحی شکم باید برشی به طول 15 تا 30 سانتیمتر در شکم ایجاد میشد تا فضای کافی برای دیدن ناحیه تحت درمان و انجام کار بر روی آن فراهم می شد. در عمل لاپاراسکوپی چند برش کوچک ایجاد می شود که معمولا هر کدام کمتر از 1.5 سانتیمتر هستند. از هر سوراخ یک لوله داخل بدن می شود که حاوی دوربین، ابزارهای جراحی و لامپ هستند. سپس عمل جراحی شروع می شود.
کار با روش جراحی لاپاراسکوپی چندین مزیت در مقایسه با عمل جراحی معمولی دارد:
- کوچکتر بودن جای زخم عمل
- زودتر مرخص شدن بیمار از بیمارستان و بهبودی سریعتر
- احساس درد و ناراحتی کمتر در دوران نقاهت
- سریعتر بودن بازگشت به فعالیتهای روزمره فردی و شغلی
- برش و جای زخم کمتر در داخل بدن
مثلا برای جراحی سرطان روده با روش معمولی باید یک هفته یا حتی بیشتر، در بیمارستان بمانید و بهبودی کلی 4 تا 8 هفته طول میکشد اما اگر جراحی لاپاراسکوپی داشته باشید تنها دو سه شب در بیمارستان می مانید و ظرف دو تا سه هفته بهبود پیدا میکنید. همچنین هزینه های بیمارستان به علت کوتاهتر بودن مدت بستری، کمتر میشود.
روش‌های لاپاراسکوپی
در برخی از عمل ها، جراح دوربین و ابزار جراحی را از یک سوراخ در پوست وارد میکند بنابراین جای برش و زخم کمتر خواهد بود. در این روش کار برای جراح دشوار است چرا که ابزارهای جراحی خیلی به هم نزدیک هستند.
عمل لاپاراسکوپی به کمک دست
در برخی موارد نیز ممکن است جراح تصمیم بگیرد از ابزاری استفاده کند که با دست بتواند کار خود را انجام بدهد. به این روش لاپاراسکوپی به کمک دست گفته میشود. برش ایجاد شده در پوست در این روش باید طولانی تر باشد (بزرگتر از 1.5 سانتیمتر) اما همچنان کوچکتر از عمل جراحی باز خواهد بود. این روش باعث شده امکان جراحی لاپاراسکوپی برای کبد و اندامهای دیگر فراهم شود.
عمل لاپاراسکوپی به کمک ربات
تکنولوژی به کمک پزشکی آمده است تا درمان‌های دقیقتری انجام شود. در لاپاراسکوپی به کمک ربات، ابتدا جراح مثل همیشه پوست را سوراخ کرده و دوربین را وارد میکند اما به جای این که خود ابزار جراحی را در دست بگیرد، این کار را به بازوهای مکانیکی ربات واگذار میکند و از طریق کامپیوتر ربات را هدایت میکند.
بسیاری از جراحان معتقدند جراحی رباتی به خصوص برای افرادی که وزن زیادی دارند و برای جراحی اورولوژی و زنان موثر است. در بسیاری از جراحی های برداشتن پروستات از ربات استفاده میشود.
در جراحی رباتی، تصاویر سه بعدی بزرگ نمایی شده با کیفیت بالا از داخل بدن بر روی نمایشگر نشان داده میشود. پزشک تصاویر را می بیند و از کنترل دستی برای انجام عمل توسط ربات استفاده میکند. این کار باعث میشود جراح بتواند عمل را با دقت بالاتری انجام بدهد در نتیجه خونریزی و احتمال عوارض کمتر خواهد بود. همچنین پس از عمل بیمار ناراحتی کمتری را تجربه خواهد کرد.
عوارض لاپاراسکوپی چیست؟
شاید شما به عنوان کسی که نیاز به عمل لاپاراسکوپی در پیش روی دارید یکسری ابهامات در ذهن خود داشته باشید مثلا
شایعترین عارضه مربوط به لاپاراسکوپی، خونریزی، عفونت و صدمه دیدن اندام های داخل شکم است. با این حال بروز این عوارض نادر است.
پس از عمل باید مراقب هر گونه علائم عفونت باشید.
در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:
- تب یا لرز
- درد شکم که به مرور بدتر میشود
- قرمزی، تورم، خونریزی یا ترشح از محل برش
- تداوم حالت تهوع یا استفراغ
- سرفه های پیاپی
- کوتاه شدن نفس ها
- عدم توانایی ادرار کردن
- سبکی سر
احتمال کمی وجود دارد که در حین لاپاروسکوپی، اندامی آسیب ببیند. خون و مایعات دیگر ممکن است در صورت سوراخ شدن عضو، نشت کند. در این موارد باید عمل جراحی دیگری برای ترمیم صدمه وارد شده، صورت بگیرد.
عوارض کم شایعتر عبارتند از:
- عوارض ناشی از بیهوشی
- التهاب دیواره شکم
- تشکیل لخته خون که ممکن است به لگن، پا یا ریه برسد
در برخی شرایط جراح ممکن است خطر لاپاراسکوپی تشخیصی را بالا ببیند و تشخیص دهد صرفا برای تشخیص، این کار نباید انجام شود. این شرایط معمولا زمانی پیش می آید که فرد قبلا جراحی شکم داشته است و خطر چسبندگی بین ساختارهای شکم وجود دارد. انجام لاپاراسکوپی در صورت چسبندگی خیلی بیشتر طول میکشد و خطر صدمه دیدن اندامها را بیشتر میکند.
چگونه برای عمل لاپاراسکوپی آماده شوم؟
اگر دارویی اعم از تجویزی و بدون نسخه، مصرف میکنید به اطلاع پزشک خود برسانید. ممکن است لازم باشد دوز داروهایی که بر لاپاراسکوپی تاثیر میگذارند تغییر کند. این داروها عبارتند از:
- داروهای رقیق کننده خون
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مثل آسپیرین و ایبوپروفن
- داروهایی که بر انعقاد خون تاثیر میگذارند
- داروهای گیاهی یا ویتامینها و مکملها
- ویتامین کا
اگر باردار هستید یا فکر میکنید ممکن است باردار باشید موضوع را به پزشک بگویید تا خطر صدمه دیدن کوک در نظر گرفته شود. پیش از لاپاراسکوپی ممکن است آزمایش خون، آزمایش ادرار، نوار قلب و عکس پرتوی ایکس از سینه از شما گرفته شود. همچنین ممکن است سونوگرافی، سی تی اسکن یا ام آر آی برایتان نسخه شود.
این آزمایشها به پزشک کمک می کنند ناهنجاری موجود را بهتر بشناسد و عمل دقیقتری داشته باشد و کارایی درمان بهبود یابد.
حداقل هشت ساعت قبل از عمل باید از خوردن و نوشیدن پرهیز کنید. معمولا لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می شود بنابراین پس از این که به هوش آمدید ممکن است احساس سرگیجه یا بی حالی داشته باشید که چند ساعت طول می کشد.
عمل لاپاراسکوپی چگونه انجام میشود؟
پس از بیهوشی در عمل لاپاراسکوپی، برشی در شکم ایجاد میشود تا از طریق آن لوله باریکی به نام کانولا وارد شود. کانولا برای باد کردن شکم با گاز دی اکسید کربن استفاده میشود. این گاز به پزشک امکان میدهد داخل شکم را واضح تر ببیند. پس از باد کردن شکم جراح از طریق برش لاپاراسکوپ را وارد میکند. دوربین متصل به لاپاراسکوپ تصاویر را به نمایشگر میفرستند و پزشک همزمان میتواند آن را ببیند.
اندازه و تعداد برشها بستگی به بیماری و شرایط بیمار دارد. به طور کلی معمولا یک تا چهار برش ایجاد میشود که هر کدام یک تا دو سانتیمتر طول دارند. از طریق این برشها میتوان ابزارهای دیگر را نیز وارد کرد. مثلا جراح ممکن است لازم ببیند از ابزار جراحی دیگری برای نمونه برداری استفاده نماید. در حین نمونه برداری (بیوپسی) نمونه کوچکی از بافت بریده و برداشته میشود.
پس از پایان کار، ابزارها از بدن خارج میشوند و برشها با بخیه یا چسب جراحی بسته میشوند و زخم پانسمان میشود.
بعد از لاپاراسکوپی چقدر طول میکشد تا بهبود پیدا کنم؟
شما می‌خواهید بدانید که عمل لاپاراسکوپی چند ساعت طول میکشد؟ یا مدت زمان عمل لاپاراسکوپی چقدر است؟ لازم است مطلع باشید که تا چند ساعت پس از عمل فشار خون و ضربان قلب بیمار نظارت میشود. زمان مرخص شدن از بیمارستان بسته به شرایط فرد، بی حسی یا بیهوشی و نوع عمل جراحی، متفاوت است. در بعضی مواقع یک یا دو شب باید بیمار در بیمارستان بماند. تاثیر بیهوشی معممولا چند ساعت باقی می ماند و در این مدت نباید رانندگی کنید . درد بعد از عمل لاپاراسکوپی چگونه است؟ در چند روز پس از لاپاراسکوپی احساس درد در ناحیه عمل ممکن است داشته باشید. هر گونه درد یا ناراحتی باید ظرف چند روز بهبود یابد. احتمالا میتوانید برای کاهش درد با تجویز پزشک مسکن مصرف کنید.
احساس درد شانه پس از این عمل متداول است. درد معمولا حاصل گاز دی اکسید کربن است که برای باد کردن شکم تا فضای کافی برای کار با ابزارهای پزشکی وجود داشته باشد. این گاز ممکن است دیافراگم را تحریک کند. عصب هایی در دیافراگم قرار دارند که به شانه میرسند به همین علت ممکن است درد شانه داشته باشید. همچنین ممکن است نفخ داشته باشید ظرف چند روز این ناراحتی باید برطرف شود.
دوره نقاهت لاپاراسکوپی
معمولا ظرف یک هفته به زندگی معمول خود باز می گردید. دو هفته بعد از لاپاراسکوپی باید به دکتر خود مراجعه کنید. برای بهبودی میتوانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- به محض این که میتوانید فعالیت سبک را شروع کنید تا خطر لخته شدن خون کاهش یابد
- خواب بیشتری داشته باشید
- لباس های راحت و آزاد بپوشید
نتیجه عمل لاپاراسکوپی
اگر نمونه برداری انجام شده باشد باید پاتولوژیست آن را بررسی کند. مدتی طول میکشد تا گزارش پاتولوژی آماده شود.
نرمال بودن نتایج نشان میدهد خونریزی شکمی، فتق، انسداد روده و غیره وجود ندارد. نرمال نبودن نتیجه ممکن است نشان دهنده یکی از وضعیت های زیر باشد:
- چسبندگی یا جای زخم جراحی
- فتق
- آپاندیسیت (التهاب روده)
- فیبروئید (زایده غیر طبیعی در رحم)
- کیست یا تومور
- سرطان
- کله سیستیت (التهاب کیسه صفرا)
- اندومتریوز (اختلالی که در آن بافتهایی که آستر رحم هستند به سمت بیرون از رحم رشد میکنند)
- جراحت یا صدمه دیدن یکی از اندامها
- بیماری التهاب لگن (عفونت اندامهای تولید مثل)
سوالات متداول
عمل لاپاراسکوپی چند روز بستری دارد؟
زمان مرخص شدن از بیمارستان بسته به شرایط فرد، بی حسی یا بیهوشی و نوع عمل جراحی، متفاوت است. در بعضی مواقع یک یا دو شب باید بیمار در بیمارستان بماند.
آیا لاپاراسکوپی درد دارد؟
در چند روز پس از لاپاراسکوپی احساس درد در ناحیه عمل ممکن است داشته باشید. هر گونه درد یا ناراحتی باید ظرف چند روز بهبود یابد. احتمالا میتوانید برای کاهش درد با تجویز پزشک مسکن مصرف کنید.
دستگاه لاپاراسکوپی چیست
در لاپاراسکوپی به کمک ربات، ابتدا جراح مثل همیشه پوست را سوراخ کرده و دوربین را وارد میکند اما به جای این که خود ابزار جراحی را در دست بگیرد، این کار را به بازوهای مکانیکی ربات واگذار میکند و از طریق کامپیوتر ربات را هدایت میکند.
